Artikel uit ‘de Puttenaer’ van 10 mei 2021
46 minuten geleden 6 minuten
PUTTEN Geconfronteerd met het verlies van haar verongelukte zoon Mees en de dood van haar ouders gebruikte Marieke van de Ridder woorden om invulling te kunnen geven aan haar rouw. Zo ontdekte ze dat deze ‘lifeline’ ook helpend is bij het verdriet van anderen. Sinds kort is ze uitvaartspreker.
Putten en de rest van Nederland voelde met haar mee toen 4,5 jaar geleden haar zoon Mees bij een noodlottig ongeval om het leven kwam. Om haar gevoelens voor haar zoon te verwoorden schreef ze op een blog over Mees een ontroerende brief aan haar zoon. Een landelijke krant pikte haar woorden op en deze werden door duizenden mensen gelezen. ,,Als gezin hebben wij goed onze weg kunnen vinden in ons verlies. Ik was nooit dit werk gaan doen zonder dat verlies. Ik heb jarenlang bij een mengvoederbedrijf gewerkt en ik vond mijn werk ongelooflijk leuk, maar ik heb altijd tegen mensen om mij heen gezegd: ‘ik ben benieuwd wat ik ga worden’. Een vriendin zei dan: ‘maar je bent toch al wat?’ Toch voelde ik dat ik nog niet op mijn plek zat.”
OP HET GOEDE SPOOR
Toen de coronacrisis uitbrak en ze minder werk had, besloot Marieke een uitvaartondernemer in Nijkerk te bellen om te vragen of ze niet iemand nodig hadden om de levensloop van mensen te beschrijven. ,,Zijn antwoord was toen: ‘dat is prima, maar lees je het dan ook voor?’ Ik had nog nooit gehoord van het vak uitvaartspreker. Binnen drie dagen had ik mijn bedrijf op poten gezet en ben ik gaan informeren hoe het vak eruitziet, ben ik trainingen gaan volgen en een opleiding gaan doen. Ik kreeg het gevoel dat ik thuiskwam, dat ik nu op het goede spoor zit.”
Het verlangen om dit werk te gaan doen heeft ze naar eigen zeggen gekregen door de uitvaarten van haar ouders en van Mees. ,,We hebben toen echt de juiste mensen getroffen die ons hielpen, en die ons in onze kracht hebben gezet, zodat we konden doen wat we moesten doen. Hierdoor konden wij goed afscheid nemen zonder dat ons dingen in de weg gelegd werden. Het is zo belangrijk geweest dat we mensen om ons heen hadden die voor ons zorgden. Ik heb andere begrafenissen gezien waar dat ontbrak. Het afscheid hing als los zand aan elkaar. Er had zoveel meer in kunnen zitten.”
De negatieve dingen gaan we niet uit de weg, maar omschrijven we met zachte woorden
Ze neemt haar eigen ervaringen mee in haar huidige werk als rouwspreker. ,,De persoon die ik ben, komt terug in dit werk. Ik hou van mensen, vind het heerlijk om naar ze te luisteren, om iets voor ze te doen. Het is ook geweldig om het verhaal van iemands leven kloppend weer te geven. Hierbij gaan we de negatieve dingen niet uit de weg, maar omschrijven we die met zachte woorden. Niemand is perfect. Met zachte bewoordingen kun je iemands complete karakter neerzetten en zo voelen mensen zich ook ‘gezien’. Een overledene kan in zijn leven bijvoorbeeld heel dominant aanwezig zijn geweest of iets negatiefs gedaan hebben wat een druk geeft op het gezin. Als er ruimte is voor die negatieve onderdelen kan dit lucht en ruimte geven aan nabestaanden. Voornamelijk als er erkenning is voor de dingen die niet zo mooi zijn geweest, zonder dat je iemand gaat afbranden.”
GROTE STAPPEN
Mensen vragen haar vaak of het niet moeilijk is om na haar eigen verliezen met verdriet van anderen om te gaan. ,,Uitvaarten gaan in mijn ogen heel sterk over het leven. Ik hoef niet mee te huilen, ik heb het verdriet van mensen over een overledene niet, maar haal voldoening uit de opluchting en groei die ik zie in de paar dagen dat ze hun verhaal vertellen. Het is fijn om hen te kunnen helpen een mooi ritueel te geven aan een uitvaart. Soms kan het ook heel mooi zijn om op het juiste moment een kaars aan te steken of om stilte in te bouwen in een speech. Alles moet heel erg in het verlengde van de overledene liggen, daar ligt mijn passie. Ik zie het gebeuren en word daar heel happy van. Niet van het verdriet en de ellende, maar wel van het feit dat nabestaanden mij vertrouwen en open zijn, en vooral wanneer ik dan ook zie dat het weer goed gaat komen met ze. Mensen maken vaak in die eerste week van rouw al hele grote stappen.”
Of ze niet vaak aan Mees of aan haar ouders moet denken? ,,Nee. Ik zet dat verdriet uit. Ik negeer het. Een uitvaart gaat immers niet om mij. Ik zal een enkele keer iets vertellen over Mees en ons eigen rouwproces als het helpend is voor een nabestaande, maar meestal parkeer ik mijn eigen gevoel. Laatst was er een uitvaart waarop ik een oude trainer van Mees in het publiek zag zitten. Toen slikte ik wel even en dacht: ‘oh ja’ en keek ik de andere kant op. Mees gaat nooit voorbij, maar hij regeert mijn dag niet meer. Het verlies van je kind verwerk je niet. Het is een diep verdriet waar je het over hebt, maar ik word ook niet meer te pas en te onpas geregeerd door mijn emoties. Mees is op de plek waar hij moet zijn, en als ik soms emoties wel laat zien, is het gewoon prima. Ik ben immers ook gewoon mens.”
ANDEREN HELPEN
Haar omgeving vindt dat het werk als een jas bij haar past. ,,Iedereen is enthousiast en positief. Het mooiste compliment dat ik kreeg was toen ik via via hoorde dat iemand een dienst had gezien en tegen een vriendin zei: ‘als ik een keer een uitvaart moet regelen, bel ik haar op’. Dat vind ik dan zo gaaf, dan heb ik mijn werk goed gedaan, dan heb ik de overledene goed neergezet en de nabestaanden recht gedaan. Voor mij zit er ook een stuk troost in, omdat ik ben geweest waar niemand wil zijn. In het werk dat ik nu doe herken ik het verdriet van mensen en kan ik er voor ze zijn omdat ik weet hoe het toen voelde. Ieder verhaal is anders, maar dat ik anderen kan helpen blijft voor mij de grootste motivatie om hier mee door te gaan. Ik denk altijd aan de regels van een gedicht van Toon Hermans: ‘Er moeten mensen zijn die zonnen aansteken, voordat de wereld verregent’. Ik hoop licht te kunnen brengen in een tijd van verdriet.”
Meer over Marieke is te lezen op www.rouwspreker.com, waar ook de brief aan Mees te vinden is.
Foto: R. Hulsebos