Afscheid… Hoe doe je dat goed?!?

‘Wij hielden veel van onze moeder maar zij heeft het ons niet makkelijk gemaakt. Ze worstelde met haar psychiatrische verleden en naar verloop van tijd werd zij afhankelijk van alcohol. Op goede dagen hadden we de grootste lol met elkaar, lachte ze uit volle borst en zong en danste ze met ons. Maar die dagen waren er niet veel. Ze was onbetrouwbaar, was er niet voor ons als wij dat nodig hadden. Nu als volwassen mensen met onze eigen gezinnen worstelen we hier nog iedere dag mee. Als broer en zussen onderling kunnen we met een blik op elkaar peilen of het wel of niet goed gaat.’

Wat een problemen spelen er soms binnen gezinnen, en soms heeft de buitenwacht geen idee hoe ingrijpend dit is. Bij het afscheid is daar dan het conflict. Aan de ene kant heb je als kind een onvoorwaardelijke band met je ouder, je houd misschien nog van haar en misschien zijn er erg mooie vroege jeugdherinneringen. Aan de andere kant heeft ze je beschadigd, een zorgeloze jeugd ontnomen en je gedwongen veel te snel volwassen en zelfstandig te worden.

‘De problemen van moeder zijn lang stil gehouden, vader deed wat hij kon en wilde er geen ruchtbaarheid aan geven. Maar wat hebben we ons alleen gevoeld af en toe. Vier jaar geleden is vader overleden en sindsdien is het voor de buitenwereld ook steeds duidelijker geworden wat er speelde bij onze moeder. Nu is zij overleden en willen we een mooi afscheid voor haar. Maar zij was niet alleen maar mooi. Kunnen deze problemen ook benoemd worden bij het afscheid? We willen haar niet afvallen, niet zwart maken, maar ze is voor ons geen modelmoeder geweest!’

Een afscheid is er niet om de overledene een hak te zetten, of in een kwaad daglicht te stellen. Een afscheid is wel een gelegenheid om met andere nabestaanden te delen wat moeder voor je was. Dat hoeft niet in alle nare details. Maar het mag best aangestipt worden. Er mag erkenning zijn voor wat er gespeeld heeft in het ouderlijk gezin. Dit kan bijdragen aan het proces van rouwen om je moeder, maar kan ook een bijdrage leveren aan in het reine komen met jezelf. Een goed afscheid helpt daarbij!